روش های تولید نفت

تولید نفت

تولید نفت از یک مخزن نفتی طی سه مرحله صورت می‌گیرد، در مرحله اول نفت با استفاده از فشار داخل مخزن تولید می‌شود. به تدریج و با گذشت زمان و تولید از مخزن از میزان فشار مخزن کاسته شده و پیرو آن تولید نفت مخزن نیز رو به کاهش خواهد گذاشت. 
به این ترتیب مخزن به مرحله دوم تولید خود وارد می شود در این مرحله برای حفظ تولید از مخزن باید از فرآیندهای افزایش یا حفظ فشار استفاده نمود. مهمترین روش‌هایی که در این مرحله به کار گرفته می‌شود، روش‌های تزریق آب، تزریق گاز و تزریق دوره‌ای بخار آن می‌باشد. در پایان مرحله دوم نیز تولید نفت مخزن، هنوز حجم زیادی از نفت در مخزن باقی مانده است که روش‌های متنوعی برای تولید آن استفاده می‌گردد. این مرحله از تولد مرحله سوم تولید نفت می‌باشد، در اینمرحله از روش‌های مختلف، همچون تزریق گازهایی مانند دی‌اکسید کربن و ازت‌، تزریق مواد شیمیایی، روش‌های حرارتی، روش‌های میکروبی و … استفاده می‌شود.
به طور کلی روش‌های تولید نفت در مرحله دوم و سوم فرآیند ازدیاد برداشت می‌نامند. به علت باقی ماندن حدود سی‌ الی هفتاد درصد نفت در مخازن، بعد از به کارگیری روش‌های داخلی اولیه وثانویه برداشت نفت، گران بودن هزینه‌های تزریق مواد شیمیایی و گاز، افزایش هزینه‌های اکتشاف و گسترش حدود و مرزهای میدان‌های نفتی، تاکید زیادی روی شناخت و بکارگیری روش‌های جدید برداشت نفت شده است. از این رو طی سال‌های اخیر کوشش‌های فراوانی در جهت پیدا کردن روش‌های مناسب تر و موثر‌تر صورت گرفته است که از میان آنها می‌توان به روش افزایش برداشت نفت به کمک میکروب‌ها MEOR اشاره کرد.
ازدیاد برداشت بوسیله میکروب‌ها (Microbial Enhance Oil Recovery)
ازدیاد برداشت بوسیله میکروب‌ها MEOR به همه تکنیک‌های ازدیاد برداشت که در آنها به نوعی از میکروارگانیسم‌ها یا تولیدات آنها استفاده می‌شود، اطلاق می‌گردد. پیشرفته‌های اخیر درشناخت و غربال‌گری میکروارگانیسم‌ها و نیز تولید انبوه آنها، روش MEOR را به عنوان جایگزینی مناسب برای بسیاری از روش‌های مرسوم ازدیاد برداشت معرفی کرده است. بعلاوهمزیت‌هایی مانند هزینه‌های کمتر از این روش‌ به نسبت سایر روش‌ها، وجود کارکردهای متفاوت این فناوری‌ در مخزن و کمک به حفاظت از محیط زیست از عوامل توجه به این تکنولوژیمی‌باشد. در ادامه ضمن ارائه تاریخچه‌ای مختصر از این روش به برخی کاربردها و محدودیت‌های به کارگیری آن اشاره خواهد شد.
 تاریخچه روش ازدیاد برداشت بوسیله میکروب‌ها MEOR 
بررسی‌های اولیه بکارگیری روش‌های میکروبی در تولید نفت به سال ۱۹۲۶ بر می‌گردد. در این سال بکمن (Bekman) دریافت که به وجود اصطکاک و جاذبه بین سنگ و نفت بخش زیادیاز نفت بعد از توقف تولید چاه در مخزن باقی می‌ماند، و ایده استفاده از میکروارگانیسم‌ها برای کاهش وسیکوزیته نفت باقی مانده را مطرح نمود. علی‌رغم وجود سابقه هفتاد ساله از این ایده،استفاده از آن در صنایع نفت، به دلیل عدم وجود سازوکار مناسب برای انتقال این تکنولوژی به صنعت، به دهه‌های اخیر بر می‌گردد. 
در ابتدای سال ۱۹۹۰، Brown نتایجی روی مقیاس وسیع و کاربرد میدانی روش MEOR روی ۱۴۶ چاه گزارش نمود و در واقع این طرح، اولین طرح MEOR بوده که در مقیاس وسیع ودر سطح تجاری بکار گرفته شده است. در سال ۱۹۹۲ استفاده از روش MEOR در میدان‌های نفتی Romashkinskye موجب افزایش ۱۵ تا ۴۵% در کل تولید نفت شده است. در سال‌ های اخیر نتایج بسیار خوبی از بکارگیری این روش در میادین نفتی چندین کشور گزارش شده است، به طور مثال استفاده از این روش در مخازن دلتاییک اوکلاهاما در آمریکا موجب تغییر تراوایی مخزن و افزایش برداشت از ۶۹۰۰۰ بشکه به حدود ۴۰۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰۰بشکه گردیده است. به کارگیری این روش در میادین نفتی در اندونزی نیز موجب افزایش برداشت نفت از این میادین گردیده است. همچنین مطالعات متخصصین عربستان نشان داده است که با استفاده از این روش در مخازن این کشور می‌توان ۳۰ درصد نفت باقی مانده در مخزن را تولید نمود.